Loyalis, Generali Nederland: ASR was altijd meer van de wat kleinere overnames. Nog in 2016 zei bestuursvoorzitter Jos Baeten dat het bedrijf bij voorkeur concurrenten wilde overnemen die actief zijn in een enkele markt. Hij concludeerde ook dat de combinatie van twee bedrijven vaak kleiner uitvalt dan de optelsom. Dat veranderde echter met de inlijving van Aegon Nederland. In oktober 2022 maakte Baeten bekend dat ASR de Nederlandse activiteiten van Aegon zou overnemen en dat de Aegon-onderdelen verder gaan onder het ASR-merk (met uitzondering van de merken Knab en TKP).   

Daarmee versterkt ASR de nummer twee-positie op de Nederlandse verzekeringsmarkt (na NN). Het bedrijf heeft hoge verwachtingen van de combinatie. Die moet na drie jaar 185 miljoen euro aan kostenbesparingen gaan opleveren. De organische kapitaalgeneratie (organic capital creation, of OCC), het winstcijfer dat ASR gebruikt als belangrijkste maatstaf, moet groeien van 653 miljoen euro vorig jaar naar 1,3 miljard euro in het derde jaar na de overname. 

In dit interview legt de topman uit waarom ASR deze stap heeft gezet en hoe het de doelen gaat realiseren. 

1. Wat was de reden om deze grote overname te doen?
“Dit zijn twee bedrijven die elkaar heel goed aanvullen. Aegon Nederland is groot in pensioenen en richt zich daar met name op grote ondernemingen. Met TKP heeft het een administratieorganisatie voor pensioenfondsen. Wij zijn ook een bekende pensioenverzekeraar, maar zitten met name bij het midden- en kleinbedrijf. We zijn daarnaast heel groot in schade- en arbeidsongeschiktheidsverzekeringen. Daar was Aegon juist wat kleiner in. Samen hebben we ook weer een groot hypotheekbedrijf. Naast de strategische match moest het financieel kloppen. Ten slotte is het mooi dat de combinatie een grote omvang heeft. Schaalgrootte is heel belangrijk, zeker in de Nederlandse markt die niet groeit. De strategie, financieel, de schaal: op die drie punten zagen we een plusje en daarom waren we bereid om een grote overname te doen.” 

2. Verwacht u omzetkrimp door de fusie?
“Een klein beetje omzetverlies is onlosmakelijk verbonden met het samenbrengen van twee bedrijven. Dat komt doordat er overlap is. Als twee verzekeraars bijvoorbeeld werken via dezelfde intermediair, dan zal die misschien niet alle eieren in een mandje willen hebben. In deze transactie is het zo dat – als dit al ergens speelt – dit bij de schadeverzekeringen zal zijn. Maar dan nog zal het naar onze inschatting heel erg meevallen. Voor ons is het nooit een reden geweest om niet naar deze transactie te kijken.” 

3. U voorziet 185 miljoen euro aan kostenbesparingen. Waar komen die vandaan?
“De belangrijkste besparingsmogelijkheid is dat beide verzekeraars een eigen systeemlandschap hebben terwijl we er uiteindelijk maar één nodig hebben. We doen er ongeveer drie jaar over om alles over te brengen naar één systeem. We doen ook heel veel andere dingen dubbel. Ook het samenvoegen van inkoopcontracten geeft meer volume en kan een besparing opleveren. Tijdens de integratie zullen we ook een aantal mensen verliezen door natuurlijk verloop zoals pensionering. Ook dat leidt tot kostenbesparing. Ten slotte zullen we uiteindelijk minder kantoren hebben.” 

4. Bij de overname van Delta Lloyd door NN waren er behoorlijk wat problemen met de botsende cultuur van de bedrijven. Hoe is dat bij ASR en Aegon?
“We hebben onder zevenhonderd medewerkers van Aegon en zevenhonderd van ASR onderzoek gedaan naar de cultuur. Wat opvalt, is dat de verschillen klein zijn. Als ik één ding heb geleerd in de vele overnames en fusies die wij hebben gedaan, dan is het dat je moet zorgen dat mensen met elkaar verbonden raken. De leiding moet er bedacht op zijn dat ze de verschillen niet oppakken en uitvergroten. Als je start bij de verschillen, dan creëer je twee werelden die tegenover elkaar komen te staan. Wij hebben inmiddels een nieuwe senior-managementlaag die bestaat uit een aantal mensen van ASR en een aantal mensen van Aegon; dat vloeit eigenlijk probleemloos samen.” 

5. Een van de andere verwachte voordelen van de overname is dat ASR versneld kan overstappen naar een intern model voor de berekening van de Solvency II-ratio. Hoe zit dat?
“Het team dat bij Aegon het interne model heeft gebouwd en nu beheert, komt integraal over. We halen daarmee kennis in huis die we niet meer zelf hoeven op te bouwen. Bij Aegon was het model klaar en was er vooral nog regulier onderhoud nodig. Deze mensen zijn heel blij dat ze nu nieuwe modellen mogen maken en weer een nieuwe uitdaging hebben.” 

6. Wat levert het precies op?
“Een betere match tussen het kapitaal dat we moeten aanhouden en het risico dat er tegenover staat. Dat betekent waarschijnlijk dat de Solvency-ratio iets omhoog gaat. Analisten hebben het wel eens uitgerekend: voor de combinatie van ASR en Aegon is dat ergens tussen de 12,5 en 15 procentpunt hoger over een termijn van tweeënhalf tot vier jaar. Dit is een van de vele plussen van deze overname.” 

7. Om het concreet te maken, waarvoor houdt u nu meer kapitaal aan dan volgens een intern model zou moeten?
“Een duidelijk voorbeeld is de grote landelijke vastgoedportefeuille van veertigduizend hectare grond. Die hebben we al honderd jaar en het is grond die vaak langjarig is verpacht met een inflatieclausule. Als we naar de data van de laatste vijftig jaar kijken, dan gedraagt die portefeuille zich eigenlijk als een obligatie. Wij moeten het nu alleen behandelen als onroerend goed, terwijl in bijvoorbeeld kantoren of winkels veel meer beweging zit dan in deze portefeuille. Als we het modelleren met een intern model, dan is de uitkomst waarschijnlijk dat we minder kapitaal hoeven aan te houden.” 

8. Voor de overstap is toestemming nodig van De Nederlandsche Bank. Komt die er?
“We moeten het model straks inderdaad ter goedkeuring voorleggen aan de toezichthouder. Die zal er dan wat van vinden en dan zullen wij het daarop moeten aanpassen. Op een gegeven moment zullen we het eens worden en goedkeuring krijgen. Dan moeten we nog een jaar lang laten zien dat we het model ook gebruiken in de besluitvorming voordat we het effect echt in de Solvency-ratio gaan zien.”  

9. In de markt voor schadeverzekeringen was het jarenlang zo dat producten te goedkoop waren en verzekeraars hierop verlies leden. Is dat nu voorbij?
“Mijn gevoel is dat het nu structureel beter is dan ooit. Dat zit in een paar dingen. Ten eerste was schade vroeger wat betreft winstgevendheid een klein deel van de activiteiten van een verzekeraar. Het draaide om de levensverzekeringen en de pensioenpoot. Schade is tegenwoordig belangrijker. De toezichthouder zit er daardoor veel scherper bovenop en accepteert het niet meer als een verzekeraar jarenlang verliezen maakt op een portefeuille met autoverzekeringen. Ten tweede is het concurrentieveld veranderd door het samengaan van bedrijven. Verder moeten beursgenoteerde bedrijven ieder kwartaal of halfjaar uitleggen hoe het met hun bedrijf gaat. Ik kan het mij simpelweg niet permitteren om ieder kwartaal te vertellen dat ik verliezen maak op mijn schadeportefeuille. Die disciplinering van de markt helpt ook mee.” 

10. De bank Knab is ook onderdeel van ASR geworden. Wat bent u hiermee van plan?
“Een bank is een ander soort bedrijf dan een verzekeraar. Knab had binnen Aegon een eigen positie en die hebben ze ook binnen ASR. Ze zitten in Amsterdam met een eigen management en een aparte raad van commissarissen. Wij zijn voor 100 procent aandeelhouder en steunen het bedrijf. Ik weet dat er heel erg over gespeculeerd wordt, maar daar wil ik niet aan meedoen.” 

11. Is het voor een verzekeraar eigenlijk interessant om een bank te hebben?
“Historisch is dat een beetje een slinger geweest. Banken doen het op dit moment best goed en op dit moment is het antwoord zeker 'ja’.” 

12. Het blijft voor beleggers lastig om de prestaties van verzekeraars te beoordelen. Waar zouden zij volgens u naar moeten kijken?
“Ik heb zelf ook aandelen ASR. Ik zou kijken naar de dividendcapaciteit en wat het bedrijf daarmee doet. Ik kan die gebruiken om het bedrijf te laten groeien, of ik kan die uitkeren aan aandeelhouders. Wij keren ongeveer 70 tot 75 procent daarvan uit als dividend of door inkoop van aandelen. Onze OCC noem ik altijd de vrije kasstroom. Als belegger zou ik dan ook vooral kijken hoe die zich ontwikkelt. Vorig jaar zaten we rond de 700 miljoen euro, dit jaar komen we tussen de 900 en 950 miljoen euro uit, en we schatten dat we in 2024 rond de 1,2 miljard euro komen. Dat betekent dat we een hele gezonde kasstroom hebben. Daarom hebben we ook aangekondigd dat het dividend elk jaar groeit.”